Σαμοθράκη. Αν ο Θεός αγάπησε το Αιγαίο, το νησί αυτό το λάτρεψε!

Κείμενο - Φωτογραφίες - Βίντεο : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.

Ακούγαμε τόσα χρόνια για τη Σαμοθράκη αλλά, εκτός από την ακοή, άλλη αίσθησή μας δεν συμμετείχε σ' αυτή τη "γνωριμία". Προσωπική άποψη, τουτέστιν, δεν είχαμε. Πέρασα βέβαια μια φορά απ' το λιμάνι της Καμαριώτισσας, στα τέλη της δεκαετίας του '90, καθώς επέστρεφα με το φουσκωτό απ' τον Έβρο και την Αλεξανδρούπολη, απεσταλμένος του "Νέμεσις" στο οποίο αρθρογραφούσα εκείνη την εποχή. Μέχρι εκεί, όμως. Δεν είχα τότε ούτε τον χρόνο ούτε τον τρόπο να περιπλανηθώ στο νησί των Καβείρων και το ανέβαλα για αργότερα. Και το "αργότερα" έμελλε να είναι ο φετινός Ιούνιος όταν, εκμεταλλευόμενοι την χορηγία της "Hellenic Seaways", περάσαμε με το "Express Πήγασος" από το Λαύριο στην Καβάλα, συνοδευόμενοι, ως συνήθως, από το αυτοκινούμενο σπίτι μας και τη γιαπωνέζικη δίτροχη "πάπια".

Αφήσαμε την Καβάλα, για την επιστροφή, και αποφασίσαμε να πάμε απ' ευθείας στην Αλεξανδρούπολη με το αυτοκινούμενο. Μια ενδιάμεση στάση στην Κομοτινή για πατσά, μπουγάτσα και ξηρούς καρπούς - φθηνά τη βγάζουμε στα ταξίδια μας - και άφιξη στην Αλεξανδρούπολη νωρίς το απόγευμα της ίδιας ημέρας. Ο καλός φίλος απ' τα παλιά Σπύρος Χαλάστρας, συνταξιούχος πια κι' αυτός, ήρθε να μας βρει με το παπί συνοδευόμενος από την σύζυγό του Κοραλλία. Καφές στην παραλία, με φόντο τον εκπληκτικό φάρο του λιμανιού, και εκατέρωθεν κατάθεση αλμυρών αναμνήσεων. Στη συνέχεια μια βόλτα στην υπαίθρια λαϊκή αγορά, με ανάλογο ανατολίτικο χρώμα και φθηνές τιμές, και γεύμα στο σπίτι των φίλων, αφού η Κοραλλία επέμενε και ήταν ανένδοτη.

Με την υπόσχεση ότι το Σαββατοκύριακο οι φίλοι μας θα το περνούσαν κι' αυτοί στη Σαμοθράκη, επιβιβαστήκαμε στο πλοίο της "Saos Ferries", έχοντας κρατήσει και προπληρώσει μέσω internet τα εισιτήριά μας. Το έγγραφο αίτημα που είχα υποβάλει στην εταιρεία του κ. Φώτη Μανούση - τον οποίο πολύ εκτιμώ, μεταξύ μας, που έκανε ρόμπα εκείνο τον ανεκδιήγητο βολευτή της Ν.Δ. - για χορηγία των εισιτηρίων, έπεσε στο κενό. "Δεν κάνουμε χορηγίες κ. Παπαδόπουλε", απάντησε ορθά κοφτά η υπάλληλος, κι' εγώ είπα από μέσα μου. Δεν πειράζει, εσείς χάνετε. Κι' έφερα αμέσως στο μυαλό μου τον Ευτύχη, που καλά να είναι το παλληκάρι, ταξιδεύει αεροπορικώς, ακτοπλοϊκώς και οδικώς, δωρεάν σε όλο τον πλανήτη. Ας είναι καλά το κανάλι που τον υποστηρίζει και η διαφήμιση. Δεν ζηλεύω, όμως, υπάρχουν και χειρότερα. Στο κάτω κάτω έχουμε κι' εμείς τέσσερις ακτοπλοϊκές εταιρείες που μας δίνουν κάποια εισιτήρια. Κάποια πράγματα όμως πρέπει να λέγονται.

Λίγο περισσότερο από δύο ώρες κράτησε το ταξίδι μέχρι την Καμαριώτισσα, με τον χρόνο να κυλάει χωρίς να το καταλάβουμε παρακολουθώντας τον χορό των γλάρων. Την ώρα που έδυε ο ήλιος, εμείς αποβιβαστήκαμε στο λιμάνι της Σαμοθράκης. Έστριψα δεξιά και κατεθύνθηκα προς το δυτικό άκρο του λιμανιού, στο ύψωμα που βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγ. Ανδρέα. Ήσυχο μέρος, βρύση με τρεχούμενο νερό στα πενήντα μέτρα, και υπέροχη θέα του λιμανιού και της δύσης. Τί άλλο να ζητήσει κανείς. Εκεί κατέβασα και το παπί από τη σχάρα που θα αναλάμβανε χρέη μεταφορέα από την επόμενη μέρα.

Αυτό που καταλάβαμε, από την πρώτη στιγμή, έχοντας υπ' όψιν τις τραυματικές εμπειρίες άλλων ταξιδιωτών, που επισκέφτηκαν τη Σαμοθράκη στην αιχμή της τουριστικής περιόδου, ήταν ότι επιλέξαμε, τυχαία σίγουρα, να πάμε στον επίγειο αυτό παράδεισο του βορείου Αιγαίου πριν μπει ο Ιούλιος. Αναλογιζόμενοι τις περιγραφές κάποιων επισκεπτών, οι οποίοι έχουν χρωματίσει με τα πιο μελανά χρώματα την αυγουστιάτικη Σαμοθράκη και, κυρίως τις βάθρες, εκεί δηλαδή όπου συγκεντρώνονται η σάρα, η μάρα και το κακό συναπάντημα (δικά τους λόγια), νοιώσαμε (σχεδόν) σαν τον Αδάμ και την Εύα (καλά, κόψε κάτι) κολυμπώντας μόνοι μας στη Γριά βάθρα και στον καταρράκτη του Φονιά.

Δεν είναι όμως έτσι τον Αύγουστο. Μολονότι υπάρχουν δύο camping στο νησί, ένα "ελεύθερο" και ένα δημοτικό, φαίνεται πως την προτίμηση των παιδιών των λουλουδιών κλέβει το περιβάλλον της βάθρας που προσφέρει επιστροφή στη Φύση, με ευκολία στο πλύσιμο των ρούχων, των κατσαρολικών και την... αποχέτευση. Ευτυχώς, δεν το ζήσαμε αυτό. Φθάνει που το είδαμε πέρυσι στη Γαύδο και την Ανάφη. Δεν θελουμε άλλο!

Τα συναισθήματα πάντως, καθώς περπατάει κανείς στα σκιερά μονοπάτια που οδηγούν στις βάθρες, δεν μπορούν να περιγραφούν με λόγια. Ο ήχος του νερού που τρέχει από παντού, τα τζιτζίκια, οι πεταλούδες, οι νιμπελούλες και τα πουλιά δίνουν ένα ρεσιτάλ ήχου και εικόνας. Αδύνατον να πιστέψει κανείς ότι βρίσκεται σε κάποιο νησί του Αιγαίου και όχι στον παράδεισο!

Οι βάθρες, δυστυχώς, αλλά κυρίως τα δύσβατα μονοπάτια που οδηγούν σε κάποιες από αυτές, υπήρξαν ανέκαθεν πρόκληση και, συγχρόνως, παγίδα για τους τολμηρούς και απρόσεκτους περιπατητές. Δεν ήταν λίγες οι φορές που κάποιος γλύστρησε, έχασε την ισορροπία του ή έκανε επίδειξη των καταδυτικών του ικανοτήτων και άφησε την τελευταία του πνοή επάνω στους βράχους. Δύο μάλιστα ημέρες πριν φθάσουμε εμείς στη Σαμοθράκη σκοτώθηκε ένας 70χρονος ο οποίος γλύστρησε και έπεσε στο κενό. Είδαν και έπαθαν οι διασώστες να τον βγάλουν! Η φωτογραφία του 28χρονου Ανδρέα Μπονέλη, από την Πάτρα, που έχασε τη ζωή του το καλοκαίρι του 2002 στη βάθρα του Φονιά, υπενθυμίζει θαρρείς στον περιπατητή τον κίνδυνο και του συνιστά να σκαρφαλώνει προσεκτικά.            

Στη Σαμοθράκη πάντως δεν υπάρχουν αμμουδερές παραλίες, πλην αυτής της Παχειάς Άμμου. Το βότσαλο κυριαρχεί παντού. Η τεράστια παραλία στους Κήπους, και μια απ' τις μεγαλύτερες του Αιγαίου, που απέναντί της αντικρύζει την Ίμβρο, είναι κι' αυτή βοτσαλωτή. Κανένας ωστόσο δεν ενοχλείται από αυτό. Αν θέλει κάποιος αμμουδιές δεν έχει παρά να επιλέξει τη Σέριφο, τη Νάξο, την Ανάφη, τη Γαύδο και τόσα άλλα νησιά. Στη Σαμοθράκη έρχεται ο επισκέπτης για να μυρίσει τον αέρα της, να περπατήσει στα σκιερά μονοπάτια της, να κολυμπήσει στα παγωμένα νερά των μικρών λιμνών που σχηματίζουν οι καταρράκτες της, να περπατήσει στο... Φεγγάρι, όπως αποκαλούν οι ντόπιοι το ψηλό βουνό της, τον Σάο.

Δύο ημέρες αργότερα έφθασαν στο νησί ο Σπύρος και η Κοραλλία. Ο Σπύρος μού είχε μιλήσει, προτού φύγουμε απ' την Αλεξανδρούπολη, για δύο πράγματα που έπρεπε οπωσδήποτε να δούμε και να γευτούμε κατά την διάρκεια της παραμονής μας στη Σαμοθράκη. Εκτός από τις βάθρες φυσικά. Το ζυμωτό ψωμί, που βγάζουν ο Γιάννης Αντωνίου και η αδελφή του Ελένη στη Χώρα, και το ταβερνάκι που βρίσκεται εκεί που αρχίζει το φαράγγι του Φονιά. Επικοινώνησα με τον Γιάννη και συμφώνησε να πάω την επομένη απ' τα ξημερώματα στον διατηρητέο φούρνο της οικογένειας για να παρακολουθήσω το ζύμωμα και το φούρνισμα του ψωμιού στον ξυλόφουρνο http://www.ribandsea.com/face/3088-giannis-kai-eleni-antoniou-diatiroyn-enan-apistefto-paradosiako-foyrno-mnimeio-sti-samothraki

Στο ταβερνάκι του Φονιά πήγαμε μαζί με τον Σπύρο και την Κοραλλία. Εκπληκτικό περιβάλλον, μέσα σε πυκνή βλάστηση, διάκοσμος με ξεχωριστή έμπνευση, καλό και φθηνό φαγητό και τοπική μπύρα weiss του "Φονιά". Καθώς είμαι λάτρης της μπύρας weiss, εντυπωσιάστηκα από την γεύση της Σαμοθρακίτικης έκδοσης. Θέλησα να κάνω ένα αφιέρωμα στον κατασκευαστή και το προϊόν του, αλλά έπεσα σε τοίχο! "Δεν θέλουμε διαφήμιση", ήταν η κοφτή απάντηση του κ. Θανάση Αποστολάκου! Ενοχλημένος, αν και δεν το έδειξα, σκέφτηκα : Κάποιου του χάριζαν ένα γάϊδαρο κι' αυτός τον κοίταγε στα δόντια! Πληροφορίες πάντως για την εξαιρετική αυτή μπύρα μπορεί κανείς να βρει εδώ: http://www.samothrakibeer.gr/index.php/el/our-brewery

Μια άλλη Σαμοθρακίτικη δραστηριότητα, την οποία ανακάλυψε η γεύση μου, ήταν το τυροκομείο του Παναγιώτη Παπανικολάου στο χωριό Μακρυλιές. Διστακτικός, στην αρχή, ο Παναγιώτης, από σεμνότητα όμως και αμηχανία που θα μιλούσε μπροστά στην κάμερα, και όχι επειδή δεν ήθελε διαφήμιση όπως ο κ. Αποστολάκος, δέχτηκε τελικώς, μετά από αρκετές τηλεφωνικές κλήσεις, να μου μιλήσει http://www.ribandsea.com/face/3091-to-tyrokomeio-tou-panag-papanikolaou-sti-samothraki-ena-alla-leon

Κάτι ακόμη όμως ανακαλύψαμε ρωτώντας. Ότι στο χωριό του Προφήτη Ηλία τρέχει από πηγή, έξω απ' την εκκλησία, το καλύτερο νερό του νησιού (ολόκληρου του Αιγαίου, θα έλεγα εγώ) και μαγειρεύουν το καλύτερο κατσίκι. Κατσίκι δεν φάγαμε, νερό όμως ήπιαμε μέχρι σκασμού και γεμίσαμε και τις νταμιτζάνες του αυτοκινούμενου! Πέσαμε και σε δυο αδέσποτες βυσσινιές, γεμίσαμε μια σακκούλα, βάψαμε και τα χέρια μας και η καπετάνισσα έκανε γλυκό βύσσινο που ακόμη δεν το ξεχνώ!

Όχι μακρυά απ' τον Προφήτη Ηλία, στο χωριό Δάφνες, βρίσκεται το πετρόκτιστο οινοποιείο "ΜΕΛΜΑΡ", που σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες ανήκει στον ιδιοκτήτη της "SAOS FERRIES". Απροσδόκητα οργανωμένες και σύγχρονες εγκαταστάσεις, απλωμένες σε μια μεγάλη έκταση με αμπέλια, οικήματα και μηχανήματα οινοποιίας. Καθώς η "ΜΕΛΜΑΡ" είναι το μοναδικό οινοποιείο της Σαμοθράκης και φημολογείται ότι παράγει εξαιρετικής ποιότητας κρασιά, πήγα ως εκεί, βρήκα τον υπεύθυνο οινολόγο και του ζήτησα να κάνω μια παρουσίαση της επιχείρησης. Απάντησε ότι βρίσκονται σε μια κατάσταση κατασκευών και ανακαινίσεων και πρέπει να ρωτήσει τους υπευθύνους. Του έδωσα το τηλέφωνό μου αλλά ακόμη περιμένω την απάντηση...

Στα δρομάκια της Χώρας συναντήσαμε τον ογδοντάχρονο κ. Θανάση Βασιλορείζη ο οποίος, μόλις είδε την καπετάνισσα, έβαλε τα χέρια της μέσα στα δικά του και άρχισε να της τραγουδά! Λίγο αργότερα ξετύλιξε το νήμα της ζωής του μπροστά στην κάμερα. "Αν με σκότωναν θα ήμουν πιο ευχαριστημένος! Το ελληνικό κράτος με κατέστρεψε! Είχα μια επιχείρηση στην Αλεξανδρούπολη και επισκεύαζα ψυγεία αυτοκινήτων, τρακτέρ και μπουλντόζες, με μηχανήματα που είχα φέρει από τη Γερμανία. Εγώ έφτιαξα το παλιό καράβι της "SAOS" και διόρθωσα εδώ τη ΔΕΗ. Όταν ήρθε το ΠΑΣΟΚ άρχισα να μην έχω δουλειά και να μπαίνω μέσα. Ήρθε τότε η Εφορία και μου είπε ότι οφείλω φόρο 1,5 εκατομμύρια δραχμές και πως δεν με αφήνουν να κλείσω την εταιρεία μου αν δεν τον πληρώσω. Ήρθα στην Ελλάδα για να καταστραφώ και τα κατάφερα! Σήμερα παίρνω 335 ευρώ σύνταξη. Μ' αυτά ζω!".

Αφήσαμε με βαρειά καρδιά τη Σαμοθράκη, με τις άπειρες ορτανσίες, τις ατελείωτες πηγές με τα νερά που κυλούν και χάνονται στη θάλασσα, τον υπέροχο αρχαιολογικό χώρο της Παλαιόπολης με το κλειστό μουσείο, που ένας Θεός μόνο γνωρίζει πότε θα ανοίξει τις πύλες του στο κοινό, την ανείπωτη ομορφιά, τους θρύλους και τα... θρίλλερ που στοιχειώνουν τις βάθρες, την υπέροχη μπύρα του "Φονιά" (στην κάνω τη διαφήμιση κ. Αποστολάκο, θες δεν θες!), τα μοναδικά τυριά του Παναγιώτη Παπανικολάου, το θεϊκό νερό του Προφήτη Ηλία, τα ζυμωτά καρβέλια του Γιάννη και της Ελένης, τα χιλιάδες κατσίκια που σαν ιερές αγελάδες τα βρίσκει κανείς παντού και δεν μπορεί να τα πειράξει, ακόμη και αν τα βρει να χοροπηδούν στην οροφή του αυτοκινήτου του!

Επιστρέφοντας στην Καβάλα και πριν επιβιβαστούμε στο "EXPRESS ΠΗΓΑΣΟΣ", για το ταξίδι μέχρι το Λαύριο και το τέρας της μεγαλούπολης, πήραμε μια μικρή ανάσα στην όμορφη πόλη της ανατολικής Μακεδονίας. Δεν της αξίζει σίγουρα αυτής της όμορφης πόλης μια "ξεπέτα", γι' αυτό κράτησα στα υπ' όψιν να κάνω μια εκτενή αναφορά σ' αυτήν στο μέλλον. Στα 66 βαδίζω, μέχρι τα 120 έχω καιρό...

Ευχαριστούμε την "HELLENIC SEAWAYS" για το υπέροχο ταξίδι, και τους φίλους μας Σπύρο και Κοραλλία Χαλάστρα για την παρέα και την φιλοξενία τους.