Ορεινή διαδρομή από Κολύμπια Ρόδου μέχρι Έμπωνα και Σάλακο.

Περιγραφή - Φωτογραφίες - Βίντεο : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.

"Άν δεν έχεις ακολουθήσει ποτέ την ορεινή διαδρομή που ξεκινάει από τα Κολύμπια και μέσω Επτά Πηγών, Αρχίπολης, Αγίας Ελεούσας και Προφήτη Ηλία φθάνει στον Έμπωνα και τη Σάλακο, να την ακολουθήσεις!", μου είπε ένας ροδίτης φίλος, και συνέχισε : "Είναι η άλλη Ρόδος εκεί πάνω! Και μην παραλείψεις, εκτός από τις Επτά Πηγές, να κάνεις μια στάση στο αλπικό σαλέ του Προφήτη Ηλία, στο βυζαντινό εκκλησάκι του Αγ. Νικολάου, στο εγκαταλελειμμένο σανατόριο της Αγίας Ελεούσας και στη ζωντανή φάτνη που έχουν στήσει στη Σάλακο".

Μου είχε ήδη εξάψει το ενδιαφέρον ο φίλος και, μόλις ο καιρός καλμάρισε λιγάκι και ο ήλιος πήρε τη θέση των λευκών νιφάδων του χιονιού, αφήσαμε το παπί στη Ρόδο, μπήκαμε στο αυτοκινούμενο και πήραμε τον δρόμο προς Φαληράκι και Λίνδο. Στο ύψος του χωριού Κολύμπια βγήκαμε από τον κεντρικό οδικό άξονα και στρίψαμε δεξιά. Ήμαστε μόνοι μας, σχεδόν, σε ένα δρόμο που ανηφόριζε σιγά σιγά προς το βουνό, με το πράσινο να οργιάζει γύρω μας. Κόλλησα την καινούργια Go Pro με την ειδική βεντούζα στο παρμπρίζ και την άφησα να καταγράφει την πράσινη ραψωδία.

Σε κοντινή απόσταση, μικρότερη από πέντε χιλιόμετρα, στρίψαμε αριστερά προς τις Επτά Πηγές, σύμφωνα με τις οδηγίες του Γιάννη και τις σχετικές πινακίδες. Πρόκειται για έναν επίγειο παράδεισο, με τρεχούμενα νερά, οργιώδη βλάστηση, πάπιες, παγώνια και μια λίμνη που σχηματίζεται από τα νερά των επτά πηγών που, μέσω μια τεχνητής σήραγγας, διοχετεύονται στην απέναντι πλευρά του λόφου. Ανθρώπινη ψυχή, βεβαίως, πουθενά! Σφραγισμένη η καντίνα, κλειστό το show με τον πύθωνα που διασκεδάζει τους επισκέπτες το καλοκαίρι. Χριστούγεννα γαρ. Είχαμε περάσει από δω πριν δύο χρόνια - ίδια εποχή - αλλά επιστρέψαμε πίσω στα Κολύμπια και ακολουθήσαμε τον δρόμο προς την Λίνδο. Συνεπώς δεν είδαμε ποτέ τις Επτά Πηγές όταν ο ένας θα είναι επάνω στον άλλον. Ίσως να είναι καλύτερα έτσι...

Προσπεράσαμε τη διασταύρωση προς Αρχίπολη και κάναμε πολύ άσχημα γιατί αργότερα μάθαμε ότι στο χωριό αυτό υπήρχε εκείνες τις ημέρες έκθεση ελληνικών παιγνιδιών των δεκαετιών του '60 και του '70!

Στην είσοδο του χωριού της Αγίας Ελεούσας υπάρχει το κτίριο-φάντασμα, για το οποίο μου είχε μιλήσει ο Γιάννης. Πρόκειται για το Θλιβερό απομεινάρι ενός Σανατορίου, που ονομαζόταν "Βασίλισσα Φρειδερίκη", και το οποίο λειτούργησε από το 1947 μέχρι το 1970. Όταν άρχισε η λειτουργία του είχε δυναμικότητα 80 κλινών, αλλά οι ανάγκες αυξήθηκαν αργότερα με αποτέλεσμα να υπάρξει η σκέψη να μεταφερθεί σε μια πτέρυγα του Κρατικού Νοσκοκομείου της Ρόδου. Η σκέψη έμεινε όμως στα χαρτιά καθώς οι Ροδίτες αντέδρασαν έντονα επειδή φοβήθηκαν τη μεταδικότητα της φυματίωσης.

Συνολικώς, στο Σανατόριο νοσηλεύτηκαν 1.581 ασθενείς. Το 62,5% αυτών έφεραν πολύ σοβαρή μορφή φυματίωσης. Το πρώτο έτος λειτουργίας το ποσοστό των ασθενών που βγήκαν από το Σανατόριο, ως "κλινικώς ιαθέντες", ήταν 13,42%, αλλά το 1954 το ποσοστό αυτό είχε ανέβει στο 41,66% γιατί είχε αρχίσει να εφαρμόζεται ένα νέο ισχυρό αντιφυματικό φάρμακο. Το Σανατόριο σταμάτησε τη λειτουργία του τον Αύγουστο του 1970, αλλά η λειτουργία του αντιφυματικού ιατρείου συνεχίστηκε στο παράρτημα του Νοσοκομείου της Ρόδου μέχρι τον Δεκέμβριο του 1971. Το Σανατόριο χρησιμοποιήθηκε, λόγω αναγκών, από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Είχε κλείσει με την προοπτική να γίνει Ίδρυμα Ανιάτων, αλλά δεν έγινε ποτέ. Από τότε μέχρι σήμερα καταρρέει. Όταν το βλέπεις είναι να κλαις. Η πτέρυγα της δυτικής πλευράς είναι υπό κατάρρευση και αν δεν ληφθούν μέτρα μπορεί να πέσει ξαφνικά και να θρηνήσουμε και θύματα. Το περπάτησα ολόκληρο έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού μου αυτό το ενδεχόμενο...

Περισσότερες λεπτομέρειες για το Σανατόριο μπορείτε να βρείτε εδώ : http://www.rodiaki.gr/article/294089/to-sanatorio-ths-rodoy-sta-xronia-leitoyrgias-toy

Σε μικρή απόσταση από το εγκαταλελειμμένο Σανατόριο πέφτουμε πάνω σε μια κυκλική υδατοδεξαμενή στην οποία, εδώ και χρόνια, επιβιώνουν γκιζάνια. Ένα είδος ψαριού που έχει ανάγκη ιδιαίτερης προστασίας, καθώς είναι το μόνο που επιζεί από έναν πληθυσμό που δεν υπάρχει πια στο φυσικό περιβάλλον, αυτόν του ρέματος Πλατύ. Η επιλογή της συγκεκριμένης θέσης για την προστασία του ψαριού και την ενημέρωση του κοινού σχετίζεται με την προβλεπόμενη από τον Δήμο Καμείρου εγκατάσταση Μουσείου Φυσικής Ιστορίας σε ένα από τα διατηρητέα κτίρια του Σανατορίου. Στα πλαίσια του έργου Life-Φύση για το γκιζάνι, έγινε επισκευή της υδατοδεξαμενής και κατασκευάστηκαν πλακόστρωτα και καθίσματα, καθώς και ένα περίπτερο που στεγάζει έκθεση με πληροφοριακό υλικό στη μορφή εντύπων και εφαρμογής multimedia (σε info-point) για το γκιζάνι. Η αξιοποίηση της περιοχής θα ολοκληρωθεί με την κατασκευή και τη λειτουργία του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας.

Σε ένα άνοιγμα του δρόμου, όπου ρέει άφθονο πόσιμο νερό, βρίσκεται το βυζαντινό ξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου. Ο Άγιος Νικόλαος στο Φουντουκλί είναι ένας από τους τρεις μονόχωρους και τετράκογχους ναούς που υπάρχουν στη Ρόδο. Πρόκειται για μνημείο, με ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά και ζωγραφικά χαρακτηριστικά, που το καθιστούν ξεχωριστό στο είδος του. Όλο το εσωτερικό του, εκτός από τον τρούλλο, καλύπτεται από τοιχογραφίες με παραστάσεις από τη ζωή του Χριστού, με μορφές ολόσωμων αγίων, με τους τέσσερις Ευαγγελιστές κ.α. Τόσο το κτίσμα όσο και ο ζωγραφικός του διάκοσμος έχουν ηλικία έξι σχεδόν αιώνων. Η αδιαφορία ωστόσο της Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και της Μητρόπολης της Ρόδου, για την τύχη του κτίσματος, των τοιχογραφιών και την συντήρησή τους, ενδέχεται να αφήσει κάποια στιγμή το εκπληκτικό αυτό βυζαντικό ξωκκλήσι χωρίς ταυτότητα.

Ο δρόμος συνεχίζει, μαζί και η οργιώδης βλάστηση. Φθάνουμε στον Προφήτη Ηλία και μένουμε έκπληκτοι στη θέα του ξενοδοχείου "Ελαφος", που κτίστηκε το 1929 και μοιάζει να είναι πιστό αντίγραφο σαλέ της Κεντρικής Ευρώπης! Γύρω στα 1928 ο Mario Lago αποφασίζει να εκμεταλλευτεί τη φυσική ομορφιά της περιοχής του Προφήτη Ηλία και αναθέτει στον αρχιτέκτονα Rodolfo Petracco την σχεδίαση ενός ξενοδοχείου, αποστασιοποιημένου από άλλα αρχιτεκτονικά δείγματα της περιόδου στα Δωδεκάνησα, αφού γεννήθηκε μαζί με την ιδέα να συνδέσει την ορεινή τοποθεσία του Προφήτη Ηλία με το Trentino-Alto Adige. Ένα ανεξάρτητο Αυστρο-ουγγρικό κρατίδιο της Βόρειας Ιταλίας το οποίο ιδρύθηκε τον 8ο αιώνα και προσαρτήθηκε στην Ιταλία το 1919. Το ξενοδοχείο ονομάζεται "Albergo del Cervo" (ξενοδοχείο του ελαφιού).  

Στις αρχές του 1930 ο νέος κυβερνήτης των Δωδεκανήσων, Cesare de Vecchi, ένα από τα πιο σημαντικά πρόσωπα της κυβέρνησης Μουσολίνι, προχωρά στην ανέγερση δεύτερου ξενοδοχειακού συγκροτήματος, σε απόσταση 100 περ. μέτρων από το πρώτο. Το νέο ξενοδοχείο ονομάζεται "Ελαφίνα" και διαθέτει 24 δωμάτια, εγκαταστάσεις υγιεινής και σαλόνι.

Το 1936 το ξενοδοχείο "Έλαφος" επεκτείνεται και αποκτά σαράντα συνολικώς δωμάτια δυναμικότητας 70 κλινών. Τον ίδιο εκείνο χρόνο η διεύθυνση του ξενοδοχείου περνά στην εταιρεία "Savia" που διαχειριζόταν όλες τις τουριστικές εγκαταστάσεις της Ρόδου. Κατά την διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, χρησιμοποιήθηκε ως κατάλυμα για τους Ιταλούς αξιωματικούς και αργότερα ως στρατιωτικό νοσοκομείο για τους Γερμανούς. Η "Ελαφίνα", ωστόσο, είχε άσχημη τύχη. Μέχρι σήμερα παραμένει ξεχασμένη και λεηλατημένη, λίγα μέτρα απόσταση από τον "Έλαφο", περιμένοντας ματαίως κάποιον επενδυτή...

Φθάσαμε στον Έμπωνα και πήγαμε κατ' ευθείαν στο στέκι του Κυριάκου Θεουλάκη, το "Έμπωνας View". Ο Κυριάκος, φιλόξενος, όπως πάντα, ετοίμασε ψητά, μεζέδες, άναψε το τζάκι και έβαλε στο τραπέζι καραφάκια με τη σούμα που φτιάχνει ο ίδιος. Σε περίοπτη θέση το μαγαζί του, πάνω απ' το χωριό και τη θάλασσα, με το βουνό του Προφήτη Ηλία να κλείνει τη Δύση.

Λίγο πριν βραδιάσει καταφέραμε να φθάσουμε στο χωριό Σάλακος. Μετά δυσκολίας πλησίασα και παρκάρισα το αυτοκινούμενο όσο πιο κοντά μπορούσα στο "Χριστουγεννιάτικο χωριό" όπου ο τοπικός σύλλογος διοργανώνει κάθε χρόνο εκδηλώσεις με θέμα την γέννηση του Χριστού. Μικρόσωμα πόνυ, φιγούρες νάνων, ο Άγιος Βασίλης με το έλκηθρό του, η στάνη, με πρωταγωνιστές παιδιά του χωριού και ένα καζάνι με τσάϊ και κανέλλα να ζεσταίνει τα σωθικά των επισκεπτών, παρηγοριά στο τσουχτερό κρύο.

Το ίδιο βράδυ επιβιβαστήκαμε στο πλοίο, για την επιστροφή μας στον Πειραιά, μετά από ένα ακόμη όμορφο ταξίδι στη Ρόδο. Μια ημέρα μετά οι καιρικές συνθήκες άλλαξαν δραματικά. Αν δεν είχαμε φύγει εκείνο το απόγευμα, υπήρχε περίπτωση να βολοδέρνουμε σε κάποιο λιμάνι του Αιγαίου μέχρι να κουραστεί ο Αίολος...

Ευχαριστούμε την "BLUE STAR FERRIES".